Thời gian gần đây xuất hiện hình thức lừa đảo trực tuyến mới là cuộc gọi video deepfake. Thông qua các ứng dụng OTT (cung cấp nội dung hình ảnh, tin nhắn, gọi điện như Viber, Zalo, Messenger…), kẻ xấu có thể thực hiện cuộc gọi thoại, thậm chí cả video với giọng nói, hình ảnh là của người thân, người quen, sếp… khiến người nhận rất khó phân biệt thật giả và sập bẫy lừa đảo cuộc gọi Deepfake.
Video công nghệ Deepfake là gì?
Video deepfake là một loại video được tạo ra bằng cách sử dụng trí tuệ nhân tạo để thay đổi hoặc ghép đặc điểm khuôn mặt và giọng nói của một người vào một video khác, thường là một video người nổi tiếng hoặc quen thuộc. Các kỹ thuật deep learning được sử dụng để huấn luyện mô hình phân tích và trích xuất đặc trưng khuôn mặt và giọng nói, từ đó tạo ra các bản sao giống hệt như người đó.
Tuy nhiên, video deepfake cũng có thể được sử dụng để tạo ra các nội dung giả mạo, xâm phạm quyền riêng tư và gây ra các vấn đề an ninh mạng. Việc phát hiện và ngăn chặn sự lan truyền của video deepfake trở nên cực kỳ quan trọng trong thời đại kỹ thuật số ngày nay.
Mối nguy hại từ Video deepfake
Video deepfake có thể gây ra nhiều mối nguy hại đối với cá nhân, tổ chức và cộng đồng, bao gồm:
Xâm phạm quyền riêng tư
Video deepfake có thể được sử dụng để xâm phạm quyền riêng tư của một người bằng cách tạo ra những hình ảnh hoặc nội dung giả mạo và đăng tải lên mạng.
Lừa đảo và gây nghi vấn
Video deepfake có thể được sử dụng để tạo ra các nội dung giả mạo để lừa đảo hoặc gây nghi vấn cho một cá nhân hoặc một tổ chức.
Tác động đến hình ảnh của cá nhân hoặc tổ chức
Video deepfake có thể làm giảm uy tín hoặc gây tổn hại đến hình ảnh của cá nhân hoặc tổ chức.
Gây hỗn loạn và xung đột
Video deepfake có thể được sử dụng để tạo ra các nội dung sai lệch hoặc gây hỗn loạn, gây ra xung đột trong cộng đồng hoặc đẩy người ta vào các hoạt động đầu cơ.
Sự phân biệt chủng tộc, tôn giáo hoặc chính trị
Video deepfake có thể được sử dụng để tạo ra các nội dung phân biệt chủng tộc, tôn giáo hoặc chính trị, gây ra sự phân biệt và đánh đố người dùng.
Vì vậy, việc ngăn chặn và phát hiện video deepfake là rất cần thiết để đảm bảo an toàn và bảo vệ quyền lợi của cá nhân và cộng đồng.
Cách nhận diện cuộc gọi lừa đảo video deepfake
Các cuộc gọi lừa đảo video deepfake thường được tạo ra bằng cách sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo ra hình ảnh và giọng nói giống với người mà kẻ gian muốn mạo danh. Để nhận diện một cuộc gọi lừa đảo video deepfake, có thể thực hiện các bước sau:
Chú ý đến độ chân thực của hình ảnh và giọng nói
Nếu hình ảnh và giọng nói không khớp với người mà bạn đang nghĩ đến, đó có thể là một dấu hiệu của một cuộc gọi lừa đảo video deepfake. Khuôn mặt người gọi thiếu tính cảm xúc và khá “trơ” khi nói, hoặc tư thế trông lúng túng, không tự nhiên, hoặc hướng đầu và cơ thể của họ trong video không nhất quán với nhau
Kiểm tra nguồn gốc của cuộc gọi
Nếu bạn không biết ai đang gọi, hoặc nếu số điện thoại hoặc tài khoản Skype của họ không rõ ràng, đó có thể là một dấu hiệu của một cuộc gọi lừa đảo video deepfake. Âm thanh sẽ không đồng nhất với hình ảnh, có nhiều tiếng ồn bị lạc vào clip hoặc clip không có âm thanh
Tìm hiểu về các cách tạo deepfake
Có rất nhiều công cụ trực tuyến và phần mềm có thể tạo ra deepfake, vì vậy nếu bạn biết về các kỹ thuật này, bạn có thể nhận ra một cuộc gọi lừa đảo video deepfake khi nó xuất hiện.
Kiểm tra kết nối internet của bạn
Nếu cuộc gọi của bạn bị giật hoặc bị ngắt quãng, đó có thể là một dấu hiệu của một cuộc gọi lừa đảo video deepfake. Ngắt máy giữa chừng với lý do mất sóng, sóng yếu…
Do đó, khi nhận thấy các yếu tố bất thường về thời gian cuộc gọi, khuôn mặt, màu da, âm thanh, kết nối kém đều là dấu hiệu của deepfake
Sử dụng công nghệ nhận diện deepfake
Có nhiều công nghệ đang được phát triển để nhận diện deepfake, chẳng hạn như sử dụng trí tuệ nhân tạo để phân tích các chỉ số như hình dáng khuôn mặt, sự chuyển động của môi và cách di chuyển của mắt. Tuy nhiên, công nghệ này vẫn còn đang được phát triển và chưa thể đảm bảo 100% chính xác.
Lưu ý rằng việc nhận diện cuộc gọi lừa đảo video deepfake là rất khó, và đôi khi có thể cần thêm thông tin để xác định một cách chính xác. Trong trường hợp bạn không chắc chắn về tính xác thực của cuộc gọi, hãy cẩn thận và hỏi thêm thông tin trước khi thực hiện bất